Chỉ Cần Thế Thôi | Making Do – Italo Calvino

Có một thị trấn nơi mà tất cả mọi thứ đều bị cấm đoán.

Bởi thứ duy nhất không bị cấm khi ấy là trò chơi đánh khăng, người dân thường tụ họp nơi những đồng cỏ bên ngoài thị trấn và ở đó cả ngày để chơi đánh khăng.

Và bởi vì những luật lệ cấm đoán được đưa ra từ từ từng luật một và bao giờ cũng có lý do chính đáng, chẳng ai thấy có lý do gì để phàn nàn hay có khó khăn gì để thích nghi với chúng.

Nhiều năm trôi qua. Một ngày kia các thống chế thấy rằng không còn lý do gì để cấm đoán mọi thứ, họ sai các sứ giả đi loan báo cho thần dân của mình là họ có thể làm bất cứ điều gì họ muốn.

Các sử giả đến những nơi mà dân chúng thường tụ tập.

“Nghe đây, nghe đây”, họ loan báo, “không có gì bị cấm nữa”.

Mọi người tiếp tục chơi trò đánh khăng.

“Rõ chưa?”, các sứ giả tiếp tục nói “Các ngươi được tự do làm bất cứ điều gì các ngươi muốn”.

“Tốt”, dân chúng trả lời. “Chúng tôi đang chơi trò đánh khăng.”

Các sứ giả lại tiếp tục nhắc nhớ họ về những nghề nghiệp hay ho và hữu ích mà họ đã từng làm trong quá khứ và giờ đây họ lại có thể làm.

Nhưng dân chúng không hề lắng nghe mà cứ tiếp tục chơi, cú đánh này đến cú đánh khác, thậm chí không ngừng lại để thở.

Cảm thấy những nỗ lực của mình thật vô ích, các sứ giả quay về báo lại cho các thống chế.

“Đơn giản thôi”, các thống chế nói. Hãy cấm luôn trò đánh khăng.

Đó là khi dân chúng nổi loạn và giết chết tất cả bọn họ.

Rồi không lãng phí chút thời giờ nào, dân chúng lại quay trở về với trò đánh khăng.

—
Phan Quỳnh Trâm dịch từ bản dịch tiếng Anh “Making Do” của Tim Parks, trong Italo Calvino, Numbers in the Dark (Vintage International, 1996)
—

MAKING DO

There was a town where everything was forbidden.

Now, since the only thing that wasn’t forbidden was the game tip-cat, the town’s subjects used to assemble on meadows behind the town and spend the day there playing tip-cat.

And as the laws forbidding things had been introduced one at a time and always with good reason, no one found any cause for complaint or had any trouble getting used to them.

Years passed. One day the constables saw that there was no longer any reason why everything should be forbidden and they sent messengers to inform their subjects that they could do whatever they wanted.

The messengers went to those places where the subjects were wont to assemble.

‘Hear ye, hear ye,’ they announced, ‘nothing is forbidden any more.’

The people went on playing tip-cat.

‘Understand?’ the messengers insisted. ‘You are free to do what you want.’

‘Good,’ replied the subjects. We’re playing tip-cat.’

The messengers busily reminded them of the many wonderful and useful occupations they had once engaged in and could now engage in once again. But the subjects wouldn’t listen and just went on playing, stroke after stroke, without even stopping for a breather.

Seeing that their efforts were in vain, the messengers went to tell the constables.

‘Easy,’ the constables said. ‘Let’s forbid the game of tip-cat.’

That was when the people rebelled and killed the lot of them.

Then without wasting time, they got back to playing tip-cat.