W.G. Sebald (8 May ‘44 – 14 Dec ’01), hay Max Sebald, nhà văn, nhà thơ người Đức; sống, dạy học và sáng tác ở Anh từ cuối thập niên 60; được biết đến trong thế giới văn chương Anh ngữ nhờ những bản dịch Vertigo, The Emigrants, The Rings of Saturn của Michael Hulse và Austerlitz của Anthea Bell (giải National Book Critics Circle Award năm 2001 cho tiểu thuyết) . Ông được nhiều nhà phê bình văn học xem là một trong những nhà văn lớn nhất ở thời đại. Susan Sontag, người rất ngưỡng mộ ông, đã viết nhiều bài tiểu luận và phê bình về ông và những tác phẩm của ông. Bà viết về quyển Emigrants: “Liệu sự vĩ đại về văn chương vẫn còn khả dĩ. […] Một sự nghiệp văn chương cao nhã sẽ như thế nào trong lúc này? Một trong những câu trả lời sẵn dành cho độc giả tiếng Anh là tác phẩm của W.S. Sebald”. Cuối đời, Sontag còn có ý định thu thập tài liệu để làm một quyển sách hình ảnh kèm theo những lời bình luận về Sebald nhưng chưa thực hiện xong thì bà đã từ trần vào năm 2004. Sebald mất trước đó 3 năm, vào cuối năm 2001, trong một tai nạn xe hơi do một cơn đau tim. Ngoài việc viết tiểu thuyết, Sebald còn làm thơ và đã đó 4 tập thơ được xuất bản qua bản dịch tiếng Anh For Years Now (2001), After Nature (1988), và Unrecounted (2004), Across the Land and the Water: Selected Poems, 1964–2001. Ở cả hai thể loại, tiểu thuyết và thơ, Sebald đều có những cách tân độc đáo, làm nới rộng biên giới của các thể loại.
—
Cảm xúc, bạn tôi
Schumann viết
là những vì sao dẫn đường cho chúng ta
chỉ khi bầu trời quang đãng
nhưng lý lẽ lại là
mũi kim từ tính
dẫn dắt con tàu của chúng ta
cho đến khi nó vỡ tan trên đá
Chính là khi ngón tay
tê liệt ngăn trở tôi chơi
dương cầm mà tai ương
đã giáng xuống đời tôi
Ngay cả khi bạn biết được mọi ngõ ngách
của trái tim tôi
bạn sẽ vẫn không thể hình dung
được nỗi đau mà những kỷ niệm
hạnh phúc mang về
Mùa lẽ hội cho trẻ em
với bạn bè hóa trang
trong vai Ormuzd và Ariman
những cụm mây vàng
tan chảy trong ete nguyên chất
Nhiều năm rồi tôi đã có
cùng một tiếng huýt gió
trong tai
và nó làm phiền tôi thật nhiều
Đi bộ bên dòng sông Rhine
tôi biết tôi sẽ rẽ về hướng Bắc mà tôi hằng khao khát
dù biết nơi đó sẽ lạnh hơn
cả băng đá trên
những đường giao nhau của hình học
—
Nguyên tác tiếng Đức. Phan Quỳnh Trâm dịch từ bản dịch tiếng Anh của Iain Galbraith trong Across the Land and the Water: Selected Poems, 1964–2001, Modern Library, 2013
—
Feelings my friend
wrote Schumann
are stars which guide us
only when the sky is clear
but reason is a
magnetic needle
driving our ship on
till it shatters on the rocks
It was when my palsied
finger stopped me playing
the piano that calamity
came upon me
If you knew every cranny
of my heart
you would yet be ignorant
of the pain my happy
memories bring
Carnaval time for the children
with friends dressed up
as Ormuzd and Ariman
fleecy clouds of gold
melting in the pure ether
For years now I’ve had
this same whistling
sound in my ears
and it troubles me greatly
Walking by the Rhine
I know I shall steer
for the North I have yearned for
though it be colder there
even than the ice on
geometry’s intersecting lines
—
phan quỳnh trâm | quincy phan 