Anne Carson
(1950 ~)
Sinh ở Toronto, Canada ngày 21 tháng 6, 1950, Anne Carson là một nhà thơ,nhà tiểu luận, dịch giả và một giáo sư về văn học cổ điển nổi tiếng từng dạy học ở những đại học lớn nhất thế giới, từ University of Michigan đến University of California, Berkeley và Princeton University. Bà thông thạo tiếng Latin và tiếng Hy Lạp, có vốn hiểu biết sâu sắc về văn học cổ điển La Hy. Chính kiến thức uyên bác ấy làm cho thơ bà có chiều sâu lịch sử và văn hoá hiếm thấy trong nền thơ đương đại. Bên cạnh đó, bà lại có óc sáng tạo mạnh mẽ nên dù chuyên nghiên cứu về cổ học và ứng dụng nhiều kiến thức cổ học vào sáng tác, thơ của bà cũng rất mới mẻ, được xem là một trong những nhà thơ đặc sắc nhất hiện nay.
Sau bài thơ dài “Kinds of Water” làm bà nổi tiếng thế giới vào năm 1987, Anne Carson xuất bản khá nhiều, tổng cộng hơn 15 tác phẩm, bao gồm từ thơ đến truyện và truyện thơ, tiểu luận phê bình và dịch thuật. Trong số đó, được chú ý nhất là các tập: Glass, Irony and God (New Directions, 1995), Plainwater: Essays and Poetry (Knopf, 1996); Autobiography of Red (Knopf, 1998), The Beauty of the Husband: A Fictional Essay in 29 Tangos (Knopf, 2001), và đặc biệt tác phẩm mới nhất, NOX (New Directions, 2010). Với những tác phẩm ấy, bà nhận được nhiều giải thưởng văn học quan trọng ở Mỹ cũng như ở Canada. Một số nhà phê bình cho thơ bà đầy tính sáng tạo, đầy hình ảnh và độc đáo một cách hiếm có. Thậm chí có người cho bà là nhà thơ thú vị nhất trong thế giới viết tiếng Anh hiện nay.
Carson viết nhiều về tài tình yêu, dục tính, đặc biệt về những người đồng tính hoặc chuyển giới. Một số bài thơ của bà, như bài “Các khổ thơ, các giới tính, những sự cám dỗ” dưới đây, cũng có thể được diễn dịch từ góc độ đồng tính luyến ái. Trong cuộc phỏng vấn đăng trên tờ The Paris Review số 171 ra vào mùa thu năm 2004, Carson tự thú nhận là chưa bao giờ bà cảm thấy bà hoàn toàn là phụ, hơn nữa, chưa bao giờ bà từ đặt mình vào vị trí của nữ giới.
Bài thơ này được dịch nguyên tác tiếng Anh “Stanzas, Sexes, Seductions” đăng trong tập thơ Decreation do Vintage tái bản năm 2006.
Phan Quỳnh Trâm
—
CÁC KHỔ THƠ, CÁC GIỚI TÍNH, NHỮNG SỰ CÁM DỖ
Được là một kẻ vô tính cũng tốt.
Tôi muốn có đôi chân vô nghĩa.
Có những điều không thể chịu đựng nổi.
Người ta có thể lẩn tránh chúng một thời gian dài.
Rồi, em chết.
Đại dương nhắc tôi nhớ
căn phòng màu xanh của em.
Có những điều không thể chịu đựng nổi.
Sự khinh miệt, những ông hoàng, từng chút của sự chết dần
chết mòn này.
Thơ của chính tôi là một thất bại.
Tôi không muốn là một người.
Tôi muốn không thể chịu đựng nổi.
Tình nhân đối với tình nhân, sự non nớt của tình yêu.
Nguội, nguội dần.
Trái đất không chịu đựng nổi thứ cây như vậy.
Ai mà không cuối cùng trở thành
một người đóng vai nữ?
Uống tất cả những thứ giống đang tồn tại.
Vẫn cứ chết.
Tôi cám dỗ em.
Tôi đỏ mặt.
Có những điều không thể chịu đựng nổi.
Chân, chao ôi.
Chân chết.
Đung đưa chúng xuống,
chậm như điên,
có một thuật ngữ ballet cho nó–
mảnh vỡ của lá nhôm, một chút
lộn nhào,
một chút say,
một chút chén,
một chút ồ,
chao ôi.
—
STANZAS, SEXES, SEDUCTONS
“Stanzas, Sexes, Seductions” by Anne Carson
It’s good to be neuter.
I want to have meaningless legs.
There are things unbearable.
One can evade them a long time.
Then you die.
The ocean reminds me
of your green room.
There are things unbearable.
Scorn, princes, this little size
of dying.
My personal poetry is a failure.
I do not want to be a person.
I want to be unbearable.
Lover to lover, the greenness of love.
Cool, cooling.
Earth bears no such plant.
Who does not end up
a female impersonator?
Drink all the sex there is.
Still die.
I tempt you.
I blush.
There are things unbearable.
Legs, alas.
Legs die.
Rocking themselves down,
crazy slow,
some ballet term for it —
fragment of foil, little
spin,
little drunk,
little do,
little oh,
alas.
phan quỳnh trâm | quincy phan 