Mỹ học vì thế đòi hỏi sự ẩn giấu và tưởng thưởng nó, đạo đức học lại đòi hỏi sự công khai và trừng phạt sự ẩn giấu.
***
Thơ ca đích thực thì phản-tiểu-sử. Quê hương của nhà thơ chính là bài thơ của hắn và thay đổi từ bài thơ này sang bài thơ khác. Những khoảng cách là những khoảng cách lâu năm, vĩnh cửu: vô hạn như vũ trụ, trong đó mỗi bài thơ nỗ lực khẳng định mình như một ngôi sao (nhỏ xíu). Vô hạn cũng như khoảng cách giữa Tôi và Bạn của một người: từ cả hai phía, từ cả hai cột mốc mà chiếc cầu được xây: ở giữa, nửa đường, nơi dự kiến có một trụ đỡ cầu, từ phía trên và từ phía dưới, có chỗ cho bài thơ. Từ phía trên: vô hình và bất định. Từ phía dưới: từ vực thẳm của niềm hy vọng cho người thân đang-xa-cách, sẽ-xa-cách.
***
Những bài thơ là những nghịch lý. Nghịch lý là vần điệu, tập hợp ý nghĩa và ý nghĩa, ý nghĩa và phản nghĩa: một cơ hội gặp gỡ ở một nơi chốn trong thời gian-ngôn ngữ không ai có thể lường trước, nó cho phép chữ này hợp nhất với chữ khác – trong bao lâu? Chỉ trong một thời gian ngắn: nhà thơ, kẻ muốn được trung thành với nguyên tắc tự do vốn công khai bản thân mình trong vần điệu, giờ đây phải quay lưng với vần điệu. Cách xa ranh giới – hoặc băng qua nó, vượt ra nó đi vào chốn không biên giới.
—
Phan Quỳnh Trâm trích dịch từ bản dịch tiếng Anh “Microliths” của Pierre Joris: https://www.poetryfoundation.org/poetrymagazine/articles/detail/91659
—
Aesthetics thus demands hiddenness and rewards it, ethics demands disclosure and punishes hiddenness.
***
True poetry is antibiographical. The poet’s homeland is his poem and changes from one poem to the next. The distances are the old, eternal ones: infinite like the cosmos, in which each poem attempts to assert itself as a — minuscule — star. Infinite also like the distance between one’s I and one’s You: from both sides, from both poles the bridge is built: in the middle, halfway, where the carrier pylon is expected, from above or from below, there is the place of the poem. From above: invisible and uncertain. From below: from the abyss of hope for the distant, the future-distant kin.
***
Poems are paradoxes. Paradoxical is the rhyme, that gathers sense and sense, sense and countersense: a chance meeting at a place in language-time nobody can foresee, it lets this word coincide with that other one — for how long? For a limited time: the poet, who wants to stay true to that principle of freedom that announces itself in the rhyme, now has to turn his back to the rhyme. Away from the border — or across it, off into the borderless!
phan quỳnh trâm | quincy phan 