Em sẽ tặng anh một vực thẳm | My gift to you | Te regalaré un abismo – Roberto Bolaño

ROBERTO BOLAÑO

 (1953 – 2003)

Roberto Bolaño  (tên đầy đủ là Roberto Bolaño Ávalos) là một trong những nhà văn, nhà thơ và người viết tiểu luận nổi tiếng nhất của Chi Lê trong những thập niên cuối cùng của thế kỷ 20. Ông sinh năm 1953 tại Santiago, Chile nhưng sống chủ yếu ở Mexico,El Salvador, Pháp, Tây Ban Nha và cuối cùng qua đời tại Barcelona năm 2003 khi mới 50 tuổi. Ông đã xuất bản hơn 20 tác phẩm bao gồm tiểu thuyết, truyện ngắn, thơ và tiểu luận. 4 năm trước khi mất, ông nhận được giải thưởng uy tín Rómulo Gallegos (tiểu thuyết gia và tổng thống của Venezuela từ 17/2 đến 24/11/1948 ) cho cuốn tiểu thuyết The Savage Detectives. Sau khi mất, ông lại càng nổi tiếng hơn nữa; một số cuốn tiểu thuyết của ông đoạt những giải thưởng quan trọng nhất ở Chi Lê. Tiếng tăm của ông còn vượt ra ngoài biên giới quốc gia sau khi nhà New Directions xuất bản bản dịch tiếng Anh đầu tiên năm 2003 cho cuốn Nocturno de Chile (By Night in Chile). Sau đó hầu hết các tác phẩm của ông đều được dịch sang tiếng Anh và được New Directions và FSG lần lượt xuất bản. Tờ báo có uy tín nhất của Mỹ, New York Times, đánh giá ông là một cây bút có ý nghĩa nhất trong nền văn học châu Mỹ La Tinh ở thế hệ của ông.

Roberto Bolaño nổi tiếng và đoạt được nhiều giải thưởng với các cuốn tiểu thuyết và truyện ngắn, nhưng ông lại tự nhận là ông viết truyện chỉ vì muốn kiếm tiền nuôi gia đình, còn tự thâm tâm, ông lúc nào cũng nghĩ mình là một nhà thơ.  Những năm cuối đời ở Tây Ban Nha, ông sống rất cực khổ và làm nhiều việc tay chân từ rửa chén đến thu gom rác. Ông làm việc vất vả trong ngày và chỉ có thể viết vào ban đêm. Một số tác phẩm quan trọng của ông đều được viết một cách vội vàng trong túng quẫn và bệnh tật.

Tôi định dịch bài thơ này để kỷ niệm sinh nhật của ông (ngày 28 tháng 4) nhưng do bận rộn với công việc nên hôm nay mới có thể bắt tay vào việc dịch được.

EM SẼ TẶNG ANH MỘT VỰC THẲM

Nàng bảo: Em sẽ tặng anh một vực thẳm
nhưng nó tinh tế đến nỗi anh chỉ nhận ra nó
khi nhiều năm đã qua
khi anh đã xa
rất xa khỏi Mexico và em
Anh sẽ tìm thấy nó khi anh cần nó nhất
và đó sẽ không là
một kết thúc có hậu,
mà sẽ là một khoảnh khắc của sự trống rỗng và của hạnh phúc.
Rồi khi đó có thể anh sẽ nhớ đến em,
dù chỉ một chút.

Bản dịch của Phan Quỳnh Trâm.

MY GIFT TO YOU

My gift to you will be an abyss, she said,
but it will be so subtle you’ll perceive it
only after many years have passed
and you are far from Mexico and me.
You’ll find it when you need it most,
and that won’t be
the happy ending,
but it will be an instant of emptiness and joy.
And maybe then you’ll remember me,
if only just a little.

(Translated from Spanish by Laura Healy)

TE REGALARÉ UN ABISMO

Te regalaré un abismo, dijo ella,
pero de tan sutil manera que sólo lo percibirás
cuando hayan pasado muchos años
y estés lejos de México y de mí.
Caundo más lo necesites lo descubrirás,
y ese no será
el final feliz,
pero sí un instante de vacío y de felicidad
Y tal vez entonces te acuerdes de mí,
aunque no mucho.
(De Los perros románticos, Barcelona: 2006)