Tại Sao Phần Lớn Các Triết Gia Đều Không Có Con? – Phan Quỳnh Trâm

Trên tờ ElPais, một trong những tờ báo lớn nhất của Tây Ban Nha, có một bài viết thú vị về việc tại sao phần đông các triết gia lớn đều không có con. Trong danh sách này, phía nam gồm có: Plato, Hobbes, Locke, Hume, Leibniz, Descartes, Kant, Nietzsche, Sartre, Adam Smith, Voltaire, Spinoza, Schopenhauer, Kierkegaard, Wittgenstein; phía nữ gồm có: Simone de Beauvoir, Hannah Arendt, Simone Weil và Iris Murdoch… Tất cả đều không có con cái gì, hơn nữa, đa số đều chưa từng kết hôn. Nietzsche viết: “một triết gia lập gia đình là một kẻ lố bịch” (tuy vậy, theo nhiều tài liệu thì Nietzsche yêu đắm đuối và cầu hôn ít nhất ba lần nhà nữ phân tâm học đầu tiên người Nga Lou Salomé, đồng sự của Freud, nhưng đều bị khước từ).

Những triết gia trong danh sách ngoại lệ gồm có: Socrates (có ba con), Aristotle (có hai con), St. Augustine (từng có một đứa con không chính thức, được đặt tên là Adeodatus, sau đó ông chấm dứt quan hệ với người mẹ của đứa bé để đi tu và khi qua đời, được phong làm thánh), Marx, Hegel, Heidegger đều có con, Rousseau thì cưới Thérèse Levasseur và có năm đứa con nhưng lại đưa tất cả vào trại mồ côi, (sau đó trong cuốn Những Lời Thú tội, ông đã tỏ ra rất ân hận về điều này)

Tác giả bài viết, Azaha García, trích dẫn lời của một giáo sư triết người Tây Ban Nha Luis Arenas, nêu lên hai lý do chính cho điều này: “thứ nhất, có con là mất đi sự tự quản, thứ hai, là lý do đạo đức, trong tay của bạn là số phận của một con người khác, bạn phải có trách nhiệm cho sự thành công hay thất bại của nó”. Azahara García còn đưa ra một thống kê kỳ lạ khác, của Pierre Riffard (Toulouse, 1943), là có đến 68 phần trăm triết gia mồ côi trước năm tuổi. Và từ sự bất an trong tình cảm vì mất cha, mất mẹ, hoặc mất cả hai từ khi còn nhỏ, đã đưa đến sự cô lập về tính cách và từ đó dẫn đến triết học. Amelia Valcárcel thì lý giải là triết học Tây Phương gắn với Giáo Hội cả hàng ngàn năm, và vì vậy lẽ tự nhiên là các triết gia như St. Aquinas và những triết gia khác thời Trung Cổ đều không có con.

Tôi để ý là cả ba bài báo tôi trích dẫn ở trên đều không nhắc đến những triết gia đồng tính nổi tiếng như Roland Barthes, Michel Foucault. Có thể, một phần, nó không góp phần vào việc giải thích tại sao đa số các triết gia đều không có con, phần khác, việc đồng tính và việc không có con, dù có liên hệ, thật ra là hai chuyện khác nhau.

Dĩ nhiên, còn có thể có nhiều cách lý giải khác, nhưng ghi nhận ấy thật đáng chú ý và gợi nhiều suy nghĩ.
—

Tài liệu tham khảo:

1.http://elpais.com/elpais/2017/04/27/icon/1493301741_726476.html?id_externo_rsoc=FB_CM

2.http://cadenaser.com/programa/2017/03/20/la_ventana/1490034641_665705.html

3.https://www.theguardian.com/education/2016/mar/15/why-philosophers-make-unsuitable-life-partners